Notch w smartfonie - co to jest i do czego służy?

Czy kiedykolwiek zastanawiałeś się, dlaczego Twój smartfon ma charakterystyczne wcięcie na górze ekranu? Może podczas oglądania filmu irytowałeś się, że kawałek obrazu „znika” w tej dziwnej przestrzeni? A może wręcz przeciwnie – na co dzień nie zwracasz na to uwagi i traktujesz to jako coś naturalnego? To właśnie notch – rozwiązanie, które jednych zachwyca, innych drażni, ale niemal każdy użytkownik smartfona miał z nim styczność. Co to właściwie jest, jakie pełni funkcje i czy w ogóle jest nam potrzebne?

Co to jest notch?

Słowo „notch” pochodzi z języka angielskiego i oznacza po prostu „wcięcie”. W świecie elektroniki odnosi się do wycięcia w górnej części ekranu smartfona. Najczęściej umieszczony jest ono centralnie, choć zdarzają się też inne lokalizacje – np. z boku. Dla wielu użytkowników to element psujący minimalistyczny design nowoczesnych telefonów, jednak notch nie powstał bez powodu.

Wcięcie w ekranie kryje przedni aparat do selfie oraz dodatkowe czujniki. W iPhone’ach to m.in. cały moduł TrueDepth, odpowiedzialny za działanie systemu rozpoznawania twarzy Face ID. Dzięki takiemu rozwiązaniu producenci mogli zmniejszyć ramki wokół wyświetlacza i zaoferować użytkownikom większy ekran bez zwiększania wymiarów telefonu.

Rodzaje notcha – nie tylko „klin”

Na rynku znajdziemy kilka wariantów tego charakterystycznego wcięcia:

• Klin – najbardziej rozpoznawalny, kojarzony głównie z iPhone’ami. To szersze wcięcie w kształcie trapezu, mieszczące wiele komponentów.
   
• Łezka – znana ze smartfonów z Androidem. Jest mniejsza i subtelniejsza, co pozwala wyświetlić więcej ikon po bokach.
   
• Otwór (punch-hole) – najnowszy trend. Zamiast wcięcia mamy okrągły otwór w ekranie, który zajmuje znacznie mniej miejsca.
   
• Nietypowe formy – np. w kształcie litery U lub V, a także rzadko spotykany podwójny notch (użyty m.in. przez firmę Sharp).
   

Każde rozwiązanie ma swoje plusy i minusy – od estetyki po praktyczność w codziennym użytkowaniu.

Skąd wziął się notch?

Choć wielu osobom wydaje się, że notch to wynalazek Apple, prawda jest inna. Pierwszy smartfon z takim wcięciem – Essential PH-1 – pojawił się w sierpniu 2017 roku. Nie zdobył jednak dużej popularności. Dopiero kilka miesięcy później, wraz z premierą iPhone’a X, notch stał się światowym trendem.

Apple nadało mu rozpoznawalność, a producenci z Androidem szybko podchwycili pomysł. W kolejnych latach design wcięcia zmieniał się i ewoluował, aż w 2022 roku Apple wprowadziło nową formę – Dynamic Island, czyli interaktywne pole, które nie tylko ukrywa aparat i czujniki, ale też wyświetla powiadomienia czy animacje. W świecie Androida natomiast dominują obecnie miniaturowe otwory w ekranie.

Zalety notcha

Choć notch ma wielu przeciwników, warto pamiętać, że przyniósł też realne korzyści:

• większy ekran w tej samej obudowie – dzięki zmniejszeniu ramek smartfony są bardziej kompaktowe, a jednocześnie oferują duże wyświetlacze,
   
• miejsce na zaawansowane czujniki – od kamer selfie, przez czujniki zbliżeniowe, aż po systemy rozpoznawania twarzy,
   
• nowoczesny wygląd – choć nie każdemu się podoba, to właśnie notch był początkiem ery smartfonów niemal bez ramek.
   

Wady notcha

Nie można jednak udawać, że notch nie ma słabszych stron. Najczęściej wymienia się:

• estetykę – wielu użytkowników uważa, że wcięcie zaburza design i przeszkadza w oglądaniu treści,
   
• komfort multimediów – filmy czy gry mogą wyglądać mniej atrakcyjnie, zwłaszcza w trybie pełnoekranowym,
   
• brak symetrii – wcięcie w ekranie bywa po prostu irytujące dla osób, które cenią idealne proporcje.
   

Część producentów stara się rozwiązać ten problem – np. przez opcję ukrycia notcha w ustawieniach (czarne paski po bokach, które „maskują” wcięcie).

Czy każdy smartfon ma notcha?

Jeśli za notch uznamy także okrągły otwór w ekranie, to można powiedzieć, że większość współczesnych smartfonów ma jakieś „wcięcie”. Są jednak wyjątki – np. modele z wysuwanym aparatem (tzw. slider), które oferują pełny ekran bez przerwy. Takie rozwiązanie pojawiało się m.in. w smartfonach Xiaomi czy Oppo, choć dziś jest rzadkością ze względu na trwałość mechanizmu.

Alternatywy dla notcha

Świat smartfonów rozwija się niezwykle szybko i notch prawdopodobnie nie zostanie z nami na zawsze. Obecnie producenci eksperymentują z różnymi technologiami:

• Dynamic Island – nowa koncepcja Apple, łącząca funkcję aparatu z obszarem interakcji,
   
• otwory w ekranie – minimalne, niemal niezauważalne,
   
• aparaty pod ekranem – pierwsze modele już istnieją, choć jakość zdjęć wciąż ustępuje tradycyjnym rozwiązaniom.
   

Docelowo producenci dążą do stworzenia w pełni bezramkowych urządzeń, w których cały przedni panel będzie ekranem.

Ukrywanie notcha – czy to możliwe?

Jeśli notch Ci przeszkadza, w wielu smartfonach z Androidem można go „wyłączyć”. Wystarczy aktywować opcję w ustawieniach wyświetlacza – ekran po obu stronach wcięcia zostanie wypełniony czarnym tłem, co wizualnie zamienia notcha w szerszą górną ramkę. W ekranach AMOLED wygląda to szczególnie estetycznie, bo czerń jest idealnie głęboka.

Dostępne są też specjalne aplikacje, jak Notch Remover czy Nacho Notch, które pozwalają uzyskać podobny efekt.

Czy warto kupić smartfon z notchem?

To pytanie zadaje sobie wielu kupujących. Warto pamiętać, że dziś notch nie wpływa na wydajność telefonu ani na jego funkcjonalność – to jedynie kwestia wyglądu i komfortu użytkowania. Co więcej, większość modeli dostępnych na rynku i tak posiada jakieś wcięcie.

Jeśli zależy Ci na dużym ekranie, nowoczesnym designie i zaawansowanych funkcjach, notch nie powinien być przeszkodą. Jeżeli jednak preferujesz absolutną symetrię i „czysty” ekran, możesz poszukać modeli bez wcięcia lub z rozwiązaniami alternatywnymi.

Podsumowanie

Notch w smartfonie to wcięcie w ekranie, które pełni praktyczną rolę – kryje aparat i czujniki, jednocześnie pozwalając na zmniejszenie ramek i powiększenie wyświetlacza. Choć budzi kontrowersje, stał się symbolem nowoczesnego designu i punktem wyjścia do dalszych innowacji.

Czy notch zostanie z nami na zawsze? Najpewniej nie. Producenci nieustannie pracują nad tym, by aparaty i czujniki były niewidoczne, a użytkownik mógł cieszyć się w pełni bezramkowym ekranem. Do tego czasu notch – w formie klina, łezki czy otworu – pozostanie naszym codziennym towarzyszem. Sprawdź smartfony dostępne na Sheyk.pl!

Przeczytaj także: Komputer gamingowy - czym różni się od typowego?